Τύποι Συμπεριφοράς...

Yes or No
 

"Στους άλλους φαινόταν λίγο σαν αστείο - άλλοτε έκανα σαν προβατάκι και άλλοτε σαν μαινόμενος ταύρος. Φαίνεται ότι δεν μπορούσα να βρω την ισορροπία μου όταν υπήρχε κάποια αντιπαράθεση, με αποτέλεσμα ποτέ να μην πετυχαίνω αυτό που ήθελα. Η στροφή προς την διεκδικητική συμπεριφορά με βοήθησε να βρω μία μη ακραία στάση, την οποία μπορούσα να υιοθετήσω όλο και πιο εύκολα με την εξάσκηση. Ανακάλυψα ότι μπορούσα να το κάνω ακόμη και όταν ήμουν αναστατωμένος κι έτσι η δουλειά μου έγινε πιο ευχάριστη και οι συνεργάτες μου χαλάρωσαν απέναντί μου, επειδή πλέον μπορούσαν να με εμπιστευτούν, πιστεύοντας ότι θα είμαι δίκαιος μαζί τους".

Η διεκδικητική συμπεριφορά είναι μία δεξιότητα που μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την ανησυχία, τον φόβο και το άγχος σας. Πρόκειται για έναν τρόπο έκφρασης στους άλλους των αναγκών, των συναισθημάτων και των δικαιωμάτων σας, χωρίς να καταπατάτε τα δικά τους δικαιώματα.

 

Μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να είναι διεκδικητικοί επειδή δεν αναγνωρίζουν τα βασικά ατομικά τους δικαιώματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής:

  • Να ζητάτε αυτό που θέλετε.
  • Να λέτε "Όχι" χωρίς να αισθάνεστε ενοχές.
  • Να έχετε τη γνώμη σας και τα συναισθήματά σας.
  • Να παίρνετε αποφάσεις και να αντιμετωπίζετε τις συνέπειές τους.
  • Να επιλέγετε αν θα αναμιχθείτε ή όχι στα προβλήματα κάποιου άλλου.
  • Να μη γνωρίζετε κάτι και να το καταλαβαίνετε.
  • Να κάνετε λάθη.
  • Να έχετε επιτυχίες.
  • Να αλλάζετε γνώμη.
  • Να κρατάτε κάποια θέματα μυστικά από τους άλλους.
  • Να είστε ανεξάρτητοι.
  • Να αλλάζετε.

Μαθαίνοντας να είστε διεκδικητικοί, θα αποκτήσετε την ικανότητα να εκφράζετε τα δικαιώματά σας με τρόπο ξεκάθαρο, αλλά ταυτόχρονα με σεβασμό προς τον εαυτό σας και προς τους άλλους. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είστε ούτε παθητικοί ούτε επιθετικοί ούτε χειριστικοί, καθώς οι στάσεις αυτές δεν χαρακτηρίζονται από αμοιβαίο σεβασμό.

Ο παθητικός τύπος

Προτιμά να μη συμμετέχει σε συγκρούσεις, δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις και προσπαθεί πάντοτε να ευχαριστεί τους άλλους. Αυτή η στάση μπορεί να καταβάλει το άτομο σε μεγάλο βαθμό, καθότι δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη οι δικές του ανάγκες. Στην καλύτερη περίπτωση με την υιοθέτηση αυτής της στάσης το άτομο αισθάνεται απογοήτευση. Στη χειρότερη περίπτωση νιώθει μνησικακία και πιστεύει ότι οι φιλοδοξίες του καταπνίγονται.

Ο επιθετικός τύπος

Είναι θορυβώδης, δυναμικός και υποτιμά τις σκέψεις, τις πράξεις και τις προσωπικές αρετές των άλλων. Θέλει πάντοτε να υπερισχύει, δεν διαθέτει χρόνο για τα αισθήματα και τα δικαιώματα των άλλων και δεν έχει καμία επιφύλαξη σχετικά με την εγωιστική συμπεριφορά του και τις άδικες επιθέσεις του. Στην καλύτερη περίπτωση ο επιθετικός τύπος κερδίζει αυτό που θέλει, αλλά είναι δυνατόν να πληγώσει τους άλλους ανθρώπους και να καταστρέψει τη σχέση μαζί τους.

Ο χειριστικός τύπος

Είναι επιθετικός και ελέγχει τις καταστάσεις αλλά με έμμεσο τρόπο. Σε αυτή την περίπτωση η επίθεση είναι συγκαλυμμένη. Έτσι το άτομο μπορεί να δείχνει υποστηρικτικό και γεμάτο κατανόηση, αλλά στην ουσία χρησιμοποιεί το συναισθηματικό εκβιασμό και άλλους έμμεσους τρόπους για να υπονομεύσει τους άλλους, προκειμένου να επιτύχει τους εγωιστικούς του στόχους.

Ο διεκδικητικός τύπος

Σε αντίθεση με όλους τους άλλους, βλέπει και τις δύο όψεις της κάθε κατάστασης και σε περίπτωση αντιπαράθεσης αναγνωρίζει τα δικαιώματα και τις ανάγκες της κάθε πλευράς. Αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του και δεν χρειάζεται να υποτιμήσει τους άλλους για να αισθανθεί άνετα.

Οι στόχοι σε κάθε περίπτωση

Ο στόχος της διεκδικητικής συμπεριφοράς είναι να βοηθήσει το άτομο να έρχεται σε αντιπαράθεση με τους άλλους, αλλά χωρίς να καταπατά τα δικαιώματά τους, ενώ ο στόχος της παθητικής συμπεριφοράς είναι η αποφυγή των αντιπαραθέσεων και ο στόχος της επιθετικής και της χειριστικής συμπεριφοράς είναι η προσωπική νίκη.

Η παθητική και η επιθετική συμπεριφορά είναι εύκολο να εντοπιστούν, σε αντίθεση με τη χειριστική.

ΠΗΓΗ: vassiasarantopoulou.blogspot.gr/2012/02/blog-post_12.html
(Από το βιβλίο "Ξεπερνώντας το άγχος" της Helen Kennerley)