ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Αν όχι, γιατί αρρωσταίνουμε τον Χειμώνα;

Είναι η πιο κλασική προειδοποίηση της γιαγιάς: «Ντύσου καλά, παιδί μου, αλλιώς θα κρυώσεις!». Η πεποίθηση ότι η έκθεση στο κρύο, το περπάτημα χωρίς μπουφάν ή τα βρεγμένα μαλλιά προκαλούν κρυολόγημα είναι ένας βαθιά ριζωμένος μύθος.

Στην πραγματικότητα, η υπεύθυνη για το κρυολόγημα δεν είναι η θερμοκρασία, αλλά οι ιοί. Το κοινό κρυολόγημα (ρινοφαρυγγίτιδα) προκαλείται σε συντριπτικό ποσοστό από ρινοϊούς (Rhinoviruses), ενώ η γρίπη από ιούς της γρίπης (Influenza). Χωρίς την παρουσία ενός ιού, όσο κρύο κι αν κάνει, το σώμα μας δεν μπορεί να "αρρωστήσει" από μόνο του.

Ο Ρόλος του Κρύου: Ο Καταλύτης

Εάν το κρύο δεν προκαλεί την ασθένεια, γιατί τότε αρρωσταίνουμε σχεδόν πάντα τον χειμώνα; Ο χειμώνας και οι χαμηλές θερμοκρασίες λειτουργούν ως καταλύτης, δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες για τη μετάδοση και τη δράση του ιού.

Οι κύριοι μηχανισμοί είναι:

1. Η Αλλαγή στη Συμπεριφορά μας

Τον χειμώνα, περνάμε πολύ περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους (σπίτια, σχολεία, γραφεία, μέσα μαζικής μεταφοράς). Όταν ο αερισμός είναι ανεπαρκής, τα σταγονίδια που περιέχουν τους ιούς παραμένουν στον αέρα και στις επιφάνειες, αυξάνοντας δραματικά τον κίνδυνο μετάδοσης από άτομο σε άτομο.

2. Μειωμένη Άμυνα στις Ρινικές Διόδους

Νέα έρευνα έχει δείξει ότι η εισπνοή κρύου αέρα μπορεί να μειώσει την ανοσολογική άμυνα ακριβώς εκεί που ο ιός προσγειώνεται: στη μύτη. Τα κύτταρα της ρινικής κοιλότητας περιέχουν κροσσούς (cilia), μικροσκοπικές τρίχες που κινούνται σαν κύματα για να "σταματήσουν" τους ιούς και τα βακτήρια προς τον λαιμό για να καταποθούν. Όταν η θερμοκρασία στο εσωτερικό της μύτης πέφτει, η κίνηση των κροσσών επιβραδύνεται. Ταυτόχρονα, η ικανότητα των ρινικών κυττάρων να απελευθερώνουν εξωκυτταρικά κυστίδια (μικροσκοπικοί αγγελιοφόροι που καταπολεμούν τον ιό) μειώνεται. Αυτό δίνει στον ιό μεγαλύτερο χρόνο να εισέλθει και να εγκατασταθεί, πριν προλάβει να αντιδράσει το ανοσοποιητικό μας.

3. Η Επιβίωση του Ιού

Οι ρινοϊοί και οι ιοί της γρίπης είναι «σχεδιασμένοι» να επιβιώνουν καλύτερα σε συγκεκριμένες συνθήκες:

• Χαμηλή Θερμοκρασία: Ο ιός διατηρεί τη δομή του και παραμένει ενεργός για περισσότερες ώρες σε κρύες επιφάνειες (πόμολα, γραφεία), σε αντίθεση με τις υψηλές θερμοκρασίες που τον καταστρέφουν ταχύτερα.
• Χαμηλή Υγρασία: Ο ξηρός αέρας του χειμώνα (είτε έξω είτε μέσα από την κεντρική θέρμανση) ευνοεί τη διατήρηση του ιού στην ατμόσφαιρα.

Συμπέρασμα: Η Πραγματική Άμυνα

Το κρύο δεν είναι ο ένοχος, αλλά ο καταλύτης. Η ασθένεια προκαλείται από τον ιό, όμως οι χαμηλές θερμοκρασίες αποδυναμώνουν την τοπική άμυνα του ρινικού βλεννογόνου, διευκολύνοντας την είσοδο και την εγκατάσταση του παθογόνου.

Για να προστατευτούμε, λοιπόν, δεν αρκεί μόνο το ζεστό ντύσιμο, αλλά απαιτείται:

• Σχολαστική Υγιεινή: Τακτικό πλύσιμο χεριών με σαπούνι (είναι η νούμερο ένα άμυνα).
• Αερισμός: Συχνός και σύντομος αερισμός των κλειστών χώρων, ακόμα και τον χειμώνα, για να μειώνεται το ιικό φορτίο.
• Ισορροπημένη Διατροφή: Ενίσχυση του ανοσοποιητικού με βιταμίνες (C και D) και σωστή διατροφή.