ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Το Χριστιανικό Πάσχα, ή κοινώς Πασχαλιά ή ελληνοπρεπώς Λαμπρή, και ειδικότερα η Ανάσταση του Χριστού ή απλώς Ανάσταση, είναι η σπουδαιότερη γιορτή του χριστιανικού εκκλησιαστικού έτους.

Γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου μη συμπεριλαμβανομένης, κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο στην Ορθόδοξη εκκλησία και κατά το Γρηγοριανό στην Ρωμαιοκαθολική. Γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού Χριστού που πιστεύεται ότι έγινε το 33 μ.Χ.

Με τον όρο Ανάσταση αναφερόμαστε είτε στην εβδομάδα της Ανάστασης μέχρι το Σάββατο της Διακαινησίμου, είτε στην περίοδο των 50 ημερών που ακολουθούν την εορτή της Ανάστασης, όπου και η καλούμενη τελευταία ημέρα (αριθμητικά) Πεντηκοστή.

Η εορτή της Ανάστασης του Ιησού Χριστού, λόγω της σπουδαιότητός της, επηρεάζει το εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τόσο 40 ημέρες πριν από αυτό (Μεγάλη Τεσσαρακοστή, Τριώδιο) όσο και 50 ημέρες μετά (περίοδος Πεντηκοσταρίου). Οι ακολουθίες που τελούνται τότε έχουν αρχαιοπρέπεια (ανάγονται στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού όπως η αφή του Αγίου Φωτός), κατάνυξη και λαμπρότητα, και περιγράφονται λεπτομερώς στο τυπικό της Εκκλησίας.

Υπολογισμός Πάσχα...

Το πρωί του M. Σαββάτου, φύλλα δάφνης σκορπίζονται στο δάπεδο των εκκλησιών συμβολίζοντας την δόξα και την νίκη του Χριστού πάνω στον θάνατο. Τα μεσάνυχτα εορτάζεται η Ανάσταση. Είναι έθιμο να πάρει ο καθένας το κερί του στο σπίτι προσπαθώντας να μην σβήσει στον δρόμο, φέρνοντας το Αναστάσιμο φως, ευλογία για τον υπόλοιπο χρόνο. Γίνεται πραγματικός πόλεμος από τα βαρελότα και τα βεγγαλικά που δεν σέβονται ούτε τα γένια του δεσπότη. 

Η πιο σημαντική και όμορφη γιορτή για τους Έλληνες είναι το Πάσχα. Κατά το έθιμο, μετά την 50ήμερη νηστεία,ψήνονται αρνιά και τρώγονται τα κόκκινα αυγά που έχουν ετοιμασθεί για τις Πασχαλινές ημέρες. Απαραίτητο συμπλήρωμα του Πασχαλινού τραπεζιού είναι το Λαμπρόψωμο που οι νοικοκυρές συνήθιζαν να ψήνουν την Μεγάλη Πέμπτη. Είναι διακοσμημένο με το σχήμα του Σταυρού και ένα κόκκινο αυγό στο κέντρο. Το κόκκινο ήταν βασιλικό χρώμα και τα αυγά βάφονται βράζοντάς τα με ένα ειδικό φύκι που πουλιέται στην αγορά του Αργοστολίου πριν το Πάσχα.

Η εκκλησία στολίζεται με κλαδιά φοίνικα (σύμβολο νίκης πάνω στο θάνατο) και φτιάχνονται τα βάγια, μικροί σταυροί από φύλλα φοίνικα δεμένα με κλαδάκια ελιάς (σύμβολο ειρήνης) δεντρολίβανο (σύμβολο ανάμνησης)δάφνη (σύμβολο νίκης)και φασκόμηλο (σύμβολο σωτηρίας). Κάθε ένας από το εκκλησίασμα παίρνει ένα ματσάκι από τον ιερέα πρίν φύγει από την εκκλησία.

ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ: Τα παιδιά γύριζαν στις γειτονιές λέγοντας τα κάλαντα του Λαζάρου. Κρατούσαν τριζόνια στα χέρια τους.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ: Στους νιόπαντρους έδιναν ένα ξεχωριστό βάγιο, το οποίο ονομαζόταν βαγιοφόρα. Είχε επάνω του εκτός από τα συνηθισμένα φυτά των υπόλοιπων κοινών βάγιων και κόκκινες διπλές βιολέτες. Οι βαγιοφόρες προσφέρονταν στους νιόπαντρους μέσα σε ένα δίσκο και αυτοί έδιναν χρήματα καθώς έπαιρναν το βάγιο.
Το συνηθισμένο φαγητό της ημέρας είναι ψάρι και ιδίως μπακαλεόπιτα ή κοφισόπιτα.

Το Πάσχα στην Κύπρο, σύμφωνα με τον μακαριστό εξέχοντα λαογράφο Γεώργιο Χ. Παπαχαρλάμπους, αποκαλείται στο κυπριακό γλωσσικό ιδίωμα «Πάσκαν».

Πάσχα ονομάζονται στην Κύπρο και οι εορτές των Χριστουγέννων και της Παναγίας, στις 15 Αυγούστου, επειδή προηγούνται νηστείες. Οι άνθρωποι στα χωριά, αλλά και στις πόλεις εύχονται ο ένας στον άλλον «Καλό Πάσκαν να φθάσωμεν».

Ο κ. Παπαχαραλάμπους αναφέρει ότι παλιότερα την Μεγάλη Πέμπτη δεν εργάζονταν οι σιδηρουργοί για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους, διότι ο Πιλάτος τους ζήτησε τρία καρφιά για την Σταύρωση του Χριστού και αυτοί έκαναν περισσότερα.

Σύμφωνα με τον ίδιο την Μ. Πέμπτη στις εικόνες των εκκλησιών κρεμούν μαύρα καλύμματα και το βράδυ γίνεται αναπαράσταση της Σταύρωσης. Ο ιερέας συνοδευόμενος από τους ψάλτες περιφέρει τον Εσταυρωμένο και τον τοποθετεί στο κέντρο του ναού.

Οι εκκλησιαζόμενοι έβαζαν κάτω από το αναλόγιο φιάλες με νερό για να αγιαστεί την ώρα που ο παπάς διάβαζε τα 12 ευαγγέλια. Το νερό αυτό χρησίμευε για αγιασμό και για το προζύμι των πασχαλινών άρτων.